خسرو و شیرین منظومه‌ای از نظامی گنجوی است که در آن از لحن باربد سخن رفته‌است. نظامی این منظومه را در چهارچوب‌های زندگی خسرو در بزم شیرین، هنگام فرار از مقابل بهرام چوبینه و شب نشینی‌های آن دو با هم و غزل هر یک از کنیزان خسرو و شیرین و گفتگوی آن دو و سرود نکیسا و باربد، بیان می‌دارد. شخصیت‌های اصلی داستان خسرو و شیرین به عبارتند از:

1 – خسرو پرویز ( پسر هرمز و نوه انوشیروان )

2 – شیرین ( برادر زاده ملکه آران )

3 – شاپور ( ندیمه خسروپرویز )

4 – فرهاد ( دلداده شیرین )